Protokół z posiedzenia jury X Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego im. Pawła Brylińskiego w Sieroszewicach
Werdykt Jury
Po zapoznaniu się z 342 pracami konkursowymi, jury w składzie: Piotr Fałczyński, Bolesław Grobelny, dr Tomasz Gruchot (przewodniczący) i Aleksandra Kiełb-Szawuła, postanowiło przyznać następujące nagrody i wyróżnienia:
I NAGRODA w wysokości 1 000 zł
– godło „dark tourist” – MAŁGORZATA OSOWIECKA z Sopotu, za zestaw (Osa w podróży, Breloczek z małym zwierzątkiem, Moja matka jest gruba)
Jury doceniło w każdym z zamieszczonych w zestawie wierszy bezkompromisowość i bogactwo asocjacyjne, które ujawnia się dzięki zaskakującemu zestawianiu emblematów współczesnej kultury. Autorka w sposób bezpardonowy demaskuje chaos, jaki towarzyszy dziś rozpadowi świata kontekstowego. Konsekwencją takiego stanu rzeczy jest zderzanie ze sobą elementów rzeczywistości w sposób pozornie niekontrolowany, nieograniczany historycznie czy semantycznie. W podobnych sytuacjach nowe znaczenia rodzą się z braku balastu erudycyjnego konsumentów popkultury i to właśnie ten proces stał się w nagrodzonych utworach inspiracją dla poetyckiej refleksji. Zaprezentowane wiersze wyróżnia ponadto ich ładunek emocjonalny, jawna niezgoda na silnie zdekonstruowaną i przypadkowo rekonstruowaną rzeczywistość.
II NAGRODA w wysokości 700 zł
– godło „LASTRYKO” – JERZY FRYCKOWSKI z Dębnicy Kaszubskiej, za zestaw (***okłamałeś mnie, *** matka powołana, Mój ojciec statysta)
W ocenie jurorów zaprezentowany zestaw to przykład poezji dopracowanej artystycznie, a przy tym wyróżniającej się dużą ekspresyjnością. Dojrzałość formalna pozwoliła autorowi maksymalnie wyeksponować ładunek emocjonalny wierszy, który nie umniejsza jednak w żadnej mierze ich intelektualnej wartości. Jerzy Fryckowski bardzo umiejętnie porusza się w przestrzeni między realizmem a naturalną ludzką skłonnością do mitologizacji, niekiedy przybierającą postać znaczeniowego wyolbrzymiania indywidualnych doświadczeń. W konsekwencji bohaterowie liryczni tych tekstów zostają sportretowani nie tylko w sposób wyjątkowo wiarygodny, ale również niezwykle skondensowany. Stopień znaczeniowego nasycenia idzie tu jednak w parze z dążeniem do uporządkowania doznań oraz nadania im takiego sensu, który wpisywałby je w wyższą logikę zdarzeń.
III NAGRODA w wysokości 300 zł
– godło „Szaszłyk” – KAROL GRACZYK z Torunia, za zestaw (Ostatnie słowa kumpla z podwórka, Przychodzisz do mnie zawsze, kiedy śpię, Toast)
W całym zaprezentowanym zestawie jurorzy postanowili nagrodzić umiejętność ukazywania okrucieństwa w odrealnionej, lirycznej, a przez to terapeutycznej formie. Autor wyraźnie daje do zrozumienia, że istnieje poziom grozy, któremu człowiek nie podoła na obszarze realizmu. Jeśli zatem ma przetrwać zderzenie z ostatecznością zdarzeń i tragizmem, jakim zostały naznaczone, język poetycki staje się dla niego – być może ostatnią – szansą. Nie zmniejsza to wprawdzie dramatycznej wymowy faktów, ale czyni je mniej namacalnymi, przenosi do sfery wyobraźni, która ma łagodzić brutalność bezpośrednich doznań. By jednak uzyskać taki efekt, potrzeba olbrzymiej wrażliwości połączonej z wyczuleniem na subtelności języka i możliwości lirycznego przekazu.
III NAGRODA w wysokości 300 zł
– godło „Szkło”- PIOTR MACIERZYŃSKI z Łodzi, za zestaw (Wysłałem żonę do gazu, *** miała na imię, *** przed porodem)
W zaprezentowanym zestawie jurorzy jednogłośnie wskazywali na twórcze i pozbawione patetycznego balastu ujęcie historycznej tragedii. Pozbawienie opowieści o Auschwitz zużytych form prezentacyjnych i skupienie się na jednostkowym doświadczeniu sprawia, iż wiersze zyskały dużą „siłę rażenia”; atakują nie tylko wrażliwość odbiorcy, ale również zmuszają go do rewizji wyznawanego systemu etycznego. Autor nie godzi się bowiem na moralnie uproszczone oceny, które w obliczu eskalacji zła powodują zawieszenie większości skodyfikowanych norm. Ponadto dowodzi, że język poetycki nie jest bezbronny wobec traumatycznego balastu – przeciwnie, potrafi go utrwalić i utrzymać w niezmiennej temperaturze emocjonalnej.
WYRÓŻNIENIA RÓWNORZĘDNE I STOPNIA (w wysokości 150 zł):
– godło „PI” – ANNA PILISZEWSKA z Wieliczki, za wiersze: Cukier i Camera obscura
W zaprezentowanym zestawie jurorzy postanowili wyróżnić bardzo cenioną w liryce umiejętność koncentracji na detalu, który staje się centrum doświadczenia i generatorem stanów emocjonalnych, które na trwałe zostają z nim skojarzone. Cechy te w sposób szczególny zostały uwidocznione w wierszach: Cukier oraz Camera obscura.
– godło „mists” – URSZULA SIKORA z Gdańska, za wiersze: Grudziądz i Bochlin
W zestawie konkursowym jury postanowiło wyróżnić wiersze: Grudziądz oraz Bochlin. W obu przypadkach wskazano na oryginalne koncepty poetyckie, które z topograficznej inspiracji tworzą uniwersalną refleksję liryczną.
– godło „odrobina antyku” – DONATA WITKOWSKA-KOWAL ze Starachowic, za wiersze: Herkules i Recykling
Jury zdecydowało wyróżnić wiersze Herkules oraz Recykling za udaną rewitalizację klasycznej tradycji oraz celną reinterpretację mitologicznych motywów i antycznej symboliki.
– godło „NOKTURN” – EDYTA WYSOCKA z Miastka, za wiersze: Urojenia i zachwyty i To nic
Wyróżnione utwory: Urojenia i zachwyty oraz To nic są w opinii jurorów przykładem zarówno pogłębionej refleksji nad klasycznymi już tekstami literackimi, jak i umiejętności dialogu z zastaną tradycją poetycką i przyzwyczajeniami estetycznymi.
WYRÓŻNIENIA RÓWNORZĘDNE II STOPNIA (nagrody książkowe):
– godło „TRZMEILINA” – MAGDALENA CYBULSKA z Łodzi, za wiersz Park zdrojowy
Wyróżnienie za spójność poetyckiego obrazu z sentymentalnym nacechowaniem wiersza Park zdrojowy.
– godło „Mira” – MARTYNA JERSZ ze Szprotawy, za wiersz My jako dzieci
Wyróżnienie za ekspresję i poszukiwanie oczyszczonych z ideologicznego nalotu form demaskacji rzeczywistości w wierszu My jako dzieci.
– godło „MARGIT” – MARIUSZ S. KUSION z Krakowa, za wiersz Fake news
Wyróżnienie za umiejętne przeniesienie współczesnych doświadczeń komunikacyjnych w obszar poetyckiego przekazu w wierszu Fake news.
– godło „Albrecht Dürer” – MARZENNA LEWANDOWSKA z Bydgoszczy za wiersz Pieta kryształowa
Wyróżnienie za wrażliwość estetyczną i próbę jej przeniesienia na metody poetyckiego obrazowania w wierszu Pieta kryształowa.
– godło „STED” – BOGDAN NOWICKI ze Świętochłowic – za wiersz Poeta i wstęp do ciszy
Wyróżnienie za oryginalne podejście do liryki autotematycznej w wierszu Poeta i wstęp do ciszy.
– godło „waran z komodą” – PAWEŁ PODLIPNIAK z Radomia, za wiersz Peter Steele z wizytą u babci
Wyróżnienie za erudycyjną i przewrotną refleksję na temat śmierci w wierszu Peter Steele z wizytą u babci.
W KATEGORII POLONIJNEJ
NAGRODA pieniężna w wysokości 250 zł
– godło „Guernica” – ANNA GIELAS z Cambridge (Wielka Brytania), za zestaw (Era wymarłych kotów, nowy dzień, „Ja” w dzisiejszym świecie)
Jury postanowiło nagrodzić cały zaprezentowany zestaw wierszy, wskazując szczególnie na próbę poszukiwania przez autorkę elementów zbiorowej tożsamości i nadania wartości lirycznej tym zasobom leksykalnym, które tworzą dziś zręby zdigitalizowanych form komunikacji.
Wyróżnienia drukiem:
– godło „A.O.” – DANIEL GŁOWACKI z Horst (Holandia), za wiersz Parasol
Wyróżnienie próbę reaktywacji tradycyjnych form poetyckich w nowych kontekstach kulturowych.
-godło „Ester” – JERZY MARCINIAK z Lund (Szwecja), za wiersz mała dziewczynka
Wyróżnienie za umiejętność odkrywania pierwiastków lirycznych w potocznym doświadczeniu zaprezentowane w wierszu mała dziewczynka.
Wszystkim Laureatom jurorzy serdecznie gratulują oraz dziękują wszystkim uczestnikom za udział w konkursie.
